Gebelik ve Tansiyon Yüksekliği

Gebelik ve Tansiyon Yüksekliği (Hipertansiyon)

Gebeliklerin yaklaşık %7-10unda tansiyon yüksekliği görülür. Bunların yaklaşık %70’i gebeliğe bağlı gelişen yüksek tansiyon-preeklampsi (bilinen adıyla gebelik zehirlenmesi) yaklaşık %30’u kronik yüksek tansiyondur.

Tansiyon yüksekliğine neden olabilecek riski arttıran durumlar;

İlk gebelik olması, obezite (şişmanlık) ikiz ve üçüz gibi çoğul gebelikler, daha önceki gebeliklerde tansiyon yüksekliğinin olması, ailedeki gebe olan akrabalarda benzer tansiyon yüksekliğinin olması, şeker hastalığı, üzüm gebelik (molar gebelik) olarak sıralanabilir.

Gebelikteki tansiyon yüksekliği, gebelik zehirlenmesi 20.haftadan önce nadiren gelişir. Gelişmesi durumunda böbrek hastalığı veya üzüm gebelik araştırılmalıdır.

Gebelikteki Tansiyon Yüksekliği Çeşitleri

Kronik Hipertansiyon: Gebelikten veya 20.gebelik haftasından önce tansiyon yüksekliğinin olması ya da ilk kez gebelikte tansiyon yüksekliğinin olması ve bunun doğumdan itibaren 42. günden sonrada devam etmesidir. Tansiyon seviyeleri 140/90 mmHg veya daha yüksek seyretmektedir.

Gebelik Zehirlenmesi (Preeklampsi)

20.gebelik haftasından sonra tansiyon yüksekliğinin idrarda protein atılımı ile birlikte olmasıdır. Tanı koymak için tansiyon ölçümü ve idrar testi yapılır. Bunun için 24 saatte idrar bir kapta biriktirilir ve bu idrardaki protein atılımına bakılır. Hafif ve şiddetli gebelik zehirlenmesi olmak üzere iki çeşidi vardır.

Hafif gebelik zehirlenmesi: Tansiyon değerinin 6 saat arayla yapılan ölçümde 2 kez 140/90 mmHg üzerinde olması, 24 saat biriktirilen idrarda protein atılımının olması, bacaklarda ödem şişlik, hızlı kilo alımı ile tanı konur.

Şiddetli gebelik zehirlenmesi: Tansiyon değerinin 6 saat arayla yapılan ölümde 2 kez 160/110 üzerinde olması ve 24 saatlik idrarda protein atılımının 5 gramdan fazla olması ile tanı konur. Şiddetli gebelik zehirlenmesinde hastalarda baş ağrısı, görme bozukluğu, görme bulanıklığı, bilinç seviyesinde değişiklik, karnın sağ üst kısmında veya midede ağrı, bulantı kusma, bebek hareketlerinde azalma, idrar çıkışının azalması gibi şikayetleri olabilir. Şiddetli gebelik zehirlenmesinde yapılan kan tetkiklerinde karaciğer testleri bozulabilir, kanın pıhtılaşmasın sağlayan hücrelerin seviyesi azalabilir. Gebelik zehirlenmesi kontrol altında tutulmazsa anne ve bebeği olumsuz etkiler.

Anne üzerine etkileri: Kan değerlerinde bozulma, baş ağrısı, görme bozukluğu, bulanıklığı, karnın sağ tarafında ağrı, akciğerde ödem olması ve buna bağlı solunum sıkıntısı, şiddetli tansiyon yüksekliği, böbrek yetmezliği, suyun erken gelmesi, annenin nöbet geçirmesi, bebeğin eşinin ayrılması gibi ciddi etkileri olabilir.

Bebek üzerine etkileri: Bebeğin suyunun azalması, bebekte gelişme geriliği, kalp atımlarında yavaşlama, bebek hareketlerinde azalma gibi etkileri vardır. Tedavisi ilaç kullanımı (tansiyon ilacı) ve ilaçla kontrol altına alınamayan bazı riskli durumlarda doğumdur.

Annenin nöbet geçirmesi, annenin gebelik zehirlenmesine bağlı hayati tehlike yaşaması, bebek kalp atışlarında ciddi azalma ve bebeğin anne karnında ölme riski, bebeğin eşinin anne karnında erken ayrılması durumlarında doğum gerçekleştirilir. Gebelik zehirlenmesi mutlaka tedavi ve kontrol gerektiren en önemli gebelik hastalıklarından biridir.